در سال ۱۹۴۸ یک روانشناس بنام پروفسور برترام فورر یک تست شخصیت‌شناسی به شاگردانش داد که مشتمل بر سوالاتی متفاوت بود و خواست تا به سوالات پاسخ دهند و به آنها گفت که با خواندن پاسخ آنها، شخصیت آنها را آنالیز کرده به هرکدام آنها خواهد گفت که چه شخصیت و ویژگی‌هایی دارند. پروفسور چند روز بعد به هر یک از دانشجویان برگه‌ای شامل توضیحات در مورد ویژگی‌های شخصی آنها داد و این‌بار خواست تا بر اساس اینکه چقدر توضیحاتش به واقعیت نزدیک است به او نمره دهند. نمره صفر یعنی توضیحات هیچ ربطی به آنها ندارد و نمره ۵ یعنی توضیحات کاملاً منطبق بر شخصیت آنهاست. نمره‌ای که پرفسور فورر از شاگردانش کسب کرد برابر با ۴.۲۶ بود. چیزی نزدیک به عالی. بعد از اعلام نتایج پروفسور فاش کرد که به همه آنها یه پاسخ ثابت و یکسان را داده که از یک کتاب فالگیری روی دکه روزنامه‌فروشی کپی کرده بوده است. تنها برگه‌ای که داده بود شامل یک مشت چرندیات کلی و مبهم بود که می‌تواند شامل حال افراد بسیاری بشود.

در آزمایش دیگری از دانشجویان تست استاندارد MMPI گرفته شد. (تست فوق استاندارد است و نتایج آن تا حد قابل قبولی به واقعیت نزدیک است. البته گرفتن آزمون و تفسیر نتایج این تست فقط و فقط باید توسط متخصصان انجام شود) سپس به هر دانشجو هم پاسخ صحیح بر اساس تست داده شد و هم یک برگه کپی شده از مجله فالگیری و ستاره‌بینی. از دانشجویان خواسته شد تا تشخیص دهند کدام پاسخ مربوط به آنهاست. حدود ۶۰ درصد دانشجویان پاسخ تقلبی را واقعی می‌دانستند.

“اثر فورر” می‌گوید “وقتی ما یک متن مبهم و کلی در مورد خودمان می‌شنویم یا می‌خوانیم به دنبال ارتباط آن با خودمان می‌گردیم و اگر متن به اندازه کافی مبهم و کلی باشد شما ارتباطاتی پیدا خواهید کرد و آن را تعریف شخصیت و سرنوشت خودمان تلقی می کنیم. مهم‌ترین اثرگذاری، استفاده از کلماتی مانند ” بعضی وقت‌ها ” “گاهی” و کلماتی از این شکل است. مثلاً جمله ” بعضی وقت‌ها اعتماد به نفس دارید، اما بعضی وقت‌ها نه ” می‌تواند برای همه صادق باشد. ” شما فردی هستید که گاهی از روی سادگی به افراد اعتماد می کنید و آنها به شما ضربه می زنند.” اگر این پیشبینی را در مقابل افرادی قرار دهیم که خود بیشترین آسیب را به دیگران رسانده اند و از اعتماد آنها سواستفاده کرده اند، بازهم تصور میکنند وصف حال آنهاست.

تحقیقات اخیر نشان داده که دو عامل اساسی در گمراهی و خطای عوام اثر جدی دارد؛

۱.باور و اعتقاد به ماوراءالطبیعه: افرادی که به ماوراءالطبیعه باور دارند همیشه معتقدند که سرنوشت آنها جایی نوشته شده است و یا کسی یا کسانی از آن خبر دارند. این افراد خیلی راحت‌تر درگیر تست‌های غیرعلمی شخصیت‌شناسی، فالگیری و طالع‌بینی ماهانه می‌شوند.

۲.علاقه به خود: افراد معمولاً چیزهای خوب در مورد خود را راحت‌تر باور می‌کنند تا موارد بد. مثلاً اگر به آنها گفته شود که “تو خیلی سخت‌کوشی اما کسانی نمی‌خواهند و نمی‌گذارند به نتیجه برسی” می‌پذیرند. اما اگر گفته شود “مسیری که می‌روی احمقانه است و تلاشی بیهوده و بی‌ارزش می‌کنی” با آن کنار نخواهند آمد. بنابراین فالگیر ان کلاه‌بردار از جمله اول استفاده می‌کنند. شما هیچگاه نمیبینید در فال شما گفته شود راه شما ابلهانه است.یا هیچگاه به شما نمی گویند یک احمق و ساده لوح هستید و یا فردی هستید که به دیگران آسیب عاطفی زده اید.

نام دیگری که برای این اثر بکار می رود ” اثر بارنوم ” است.
اثر بارنوم به آمادگی انسان‌ها به پذیرش توصیف‌های کلی، گفته می‌شود.این اثر به نام یک صاحب سیرک به نام پ. ت. بارنوم نام‌گذاری شده است که نمایش‌هایش به داشتن ” چیزی برای همه ” مشهور بوده‌اند.

اثر بارنوم در حالت‌های زیر شدیدتر است:

گفته شود که توصیف کلی به طور خاص برای همان شخص است.
شخصی که توصیف را بیان می‌کند نزد دریافت‌کننده دارای اقتدار باشد.
توصیف‌ها — بدون زیاده‌روی — تنها به بیان موضوعات مثبت بپردازند.

” اثر فورر” و یا بارنوم عملاً بیشترین کاربری را در شخصیت‌شناسی غیرعلمی، فالگیری، فال حافظ، طالع‌بینی روزانه و امثالهم دارد.کافیست با نگاه انتقادی به این دست پیشبینی ها بنگریم و پیشفرض هایی مثل چیزهایی که علاقه مندیم بشنویم را برای لحظاتی دور بریزیم.البته این نگرش انتقادی به سادگی صورت نمی گیرد و ما اغلب از خطاهای خود غافل هستیم.