آل چیست؟!

شاید این مطالب برایتان مفید باشد

نحوه استفاده از امواج و موسیقی های بی کلام

دسامبر 3, 2021

روش جذب همسر مناسب

سپتامبر 15, 2020

مشکلات داشتن IQ بالا

سپتامبر 15, 2020

جن آل

 

 جن آل دارای سم است و می تواند خود را بشکل هرکس در آورد ولی نمی تواند شکل پاهای خود را عوض کند و از روی آن شناخته می شود. او دشمن انسان است  و در تنهایی ممکن است انسان را موجب ضرب و شتم قرار دهد و موجب غش و بیهوشی فرد شود. او دشمن زنان زائوست و در ۴۰ روز اول زایمان تلاش می کند که دل و جگر او را بر داشته و اگر بتواند آنرا با خود از جوی آب عبوردهد مرگ زائو قطعی است زیرا دیگر نمی توان دل و جگر او را برگرداند و سر جای خود قرار داد. آل از چاقو و بیل می ترسد.

همه‌ی نام‌های آل‌ها

آل‌ها در نقاط مختلف دنیا اسامی متفاوتی دارند؛ نام آن‌ها در ایران و قفقاز شمالی آل است، در گرجستان آلی، در تاجیکستان و افغانستان اُل، هال و خال و در کشورهای ترک‌زبانِ‌ آسیای میانه به آن‌ها آلماستی (یا آلباستی) می‌گویند. در مناطق دیگر اسامی دیگری هم برای آل‌ها به کار می‌رود، مثل «مادر بچه‌ها» یا «دخترِ پسر شیطان». در قبایل لُرها و بختیاری‌ها هم از آن‌ها با نام یال اسم برده می‌شود. در زبان کُردی، علاوه بر کلمه‌ی آل، از آلک هم استفاده می‌شود که واضح است از زبان ارمنی گرفته شده است. بیماری سرخک را هم معمولا آل می‌نامند، که به احتمال بسیار از کلمه‌ی «آل» (سرخ) در زبان ترکی گرفته شده و آن را این طور تعریف می‌کنند: «بیماری‌ای که زنانی که تازه وضع حمل کرده‌اند به آن دچار شده و به واسطه‌ی آن از بین می‌روند. این بیماری از روز تولد تا هفت روز پس از آن جانِ بچه را هم تهدید می‌کند.» در مناطقی از ایران به آل، بختک یا آلِ بختک هم می‌گویند. در ادبیات غرب اولین باری که از آل نامی به میان آمده به اواسط قرن نوزدهم برمی‌گردد که گردشگری انگلیسی در حین سفر به آسیای میانه از این پدیده حرفی به میان آورده است.

آل در ایران

اصلی‌ترین دلمشغولی آل‌ها دزدیدن شش، جگر و قلبِ زنانِ زائو یا زنان باردار است. آل‌ها هم‌چنین جنین‌های تازه شکل گرفته در رحم را هم از بین می‌برد، که این کار منجر به سقط جنین می‌شود. کار اصلی آل‌ها این است که به سراغ زنان زائو می‌روند و پس از دزیدن اعضای درونی بدن زنِ تازه‌زا تلاش می‌کنند تا با بیشترین سرعت ممکن از آن‌جا دور شوند و خود را به اولین منبع آب (جویبار، رودخانه و…) برسانند، که در این صورت دیگر نمی‌توان زائو را از مرگ نجات داد. به زنانی که در حین زایمان دچار مشکل می‌شوند، «آل‌زده» می‌گویند. آل‌ها در کنار آب جگر زنِ آل‌زده را می‌شویند و می‌خورند. به همین خاطر است که وقتی پس از زایمان حال زن زائو به‌هم می‌ریزد، لازم است که آب‌ رودخانه یا جویبارهای اطراف خانه را با چوب یا شمشیر به‌هم زد تا مبادا آل از آن‌جا گذر کند. در عین حال، از قدیم گفته‌اند که که با جیغ یا فریاد زدن و شلیک کردن گلوله کنار آب می‌توان از ورود آل‌ها جلوگیری کرد. به طور کلی، آب به عنوان مرز بین زندگی و مرگ موتیفی قدیمی‌ست و جگر هم در این میان ارزشی نمادین دارد؛ از روزگار قدیم جگر به عنوان مرکز هسته‌ای حیات و تفکر انسانی به شمار می‌آمده و به همین خاطر از دست دادن آن منجر به مرگ جسم و روح می‌شود. درست به همین ترتیب است که آرزوی شیاطین هم برآورده می‌گردد. به همین خاطر است که اصطلاح‌هایی مثل «آل بِزنت» یا «آل بِبرت» نفرین‌های هولناکی به شمار می‌آیند. در ایران، آل ظاهر پیرزنی لاغر و استخوانی با بینی‌ای گِلی و صورتی سرخ‌رنگ دارد که سبدی حصیری روی شانه‌اش آویزان است که در آن شش یا جگر مادر جوان (یا نوزاد) را قرار می‌دهد:

آل بشناختن بود مشکل
گیس او سرخ و بینی‌اش از گِل
گر ببینی بگیر بینی او
تا از او مطلب بود حاصل

درباره‌ی آل جزئیات مشابهی هم در داستانی از مردمان روستایی در نزدیکی‌های شهر اصفهان آمده است:

آل یا ایسیچی می‌افتد روی انسان، آن شخص خوابیده دماغش را می‌گیرد و می‌گوید: گلوبندت کجاست؟ می‌گوید آونگون است ناودون. شخص خوابیده دماغش را ول نمی‌کند و یک نفر را صدا زده می‌گوید برو گلوبند را بیاور. او می‌رود و گلوبند را می‌آورد. اگر هم بسم الله نگوید و بگزارد روی زمین دو مرتبه ایسیچی خودش گلوبند را می‌برد. ایسیچی بچه‌ی خوب را می‌برد و در عوض بچه‌ی بد برای صاحب بچه می‌آورد.

روش‌های دفع آل

برای دفع آل، سه تا پنج پیاز را خُرد می‌کنند و در گوشه‌های اتاقِ زن زائو قرار می‌دهند. بهتر است که شی‌ای فلزی – مثل قیچی، چاقو یا شمشیر – هم بالای سر مادر نوزاد قرار داده شود. با شمشیر دور رختخواب زائو خط می‌کشند و می‌خوانند: «به خاطر چه کسی از دژ دفاع می‌کنم؟» که بقیه پاسخ می‌دهند: «برای مریم و فرزندش.» و سرانجام می‌خوانند: «خدا حفظشان کنند.»‌ پس از آن، شمشیر را بالای سر زائو آویزان می‌کنند تا ده روز بگذرد و زائو حمام زایمان را انجام بدهد. ادوارد براون هم‌چنین از نمونه‌های دیگری برای دفع آل یاد کرده است؛ طی ساعت‌های اولیه پس از تولد مادر نباید به هیچ‌وجه بخوابد اما اگر مادر نمی‌تواند بیدار بماند و خواب بر او غلبه می‌کند باید زنان دیگر بالای سر او با صدای بلند بگویند: «یا مریم!» زنان ایرانی از حضرت فاطمه (س) طلب کمک می‌کنند. در همدان، علاوه بر وسایل دیگر برای دفع آل، در اتاق زنی که تازه فارغ شده، دو گهواره می‌گذارند تا آل را فریب بدهند و در جاهای دیگر شش و جگر گوسفند را در حیاط آویزان می‌کنند تا آل با دیدن آن‌ها از دزدیدن جگر مادر و نوزاد دست بردارد.

در استان خراسان در شمال شرقی ایران، باور عامه این است که آل‌ها سعی می‌کنند نوزاد را با همزادش عوض کنند؛ باور این است که همزاد نوعی از جن است که با انسان به دنیا می‌آید و در طول زندگی همراه با او زندگی می‌کند. در همین استان برای ترساندن آل، صورت نوزاد را با خاکستر سیاه و خانه را پُر از دود باروت می‌کنند. بعضی‌ها هم سوزنی همراه با نخ به دست نوزاد می‌بندند. گذشته از این، بر روی سقف نان، عسل، کره و ظرف آب می‌گذارند تا آلی که قصد دارد وارد خانه شود آن‌ها را ببیند و با خوردن آن‌ها دیگر هوس خوردن جگر مادر و نوزاد از سرش بپرد. اما به طور کلی، وقتی کسی با آل رو‌به‌رو می‌شود، باید بینی یا موی او را بکشد و اگر آل جگر مادر را پس نداد، تهدید کند که آنها را می‌بُرد.